Teoria odwróconego U
Równoważenie wydajności i presji za pomocą prawa Yerkesa-Dodsona
Czy kiedykolwiek pracowałeś nad projektem z napiętym, ale osiągalnym terminem, w którym Twoja unikalna wiedza i umiejętności były kluczowe dla pomyślnego rezultatu? Nawet jeśli uznałeś to zadanie za trudne być może wykonałeś najlepszą pracę na jaką było Cię stać .
A teraz pomyśl o zadaniu, w którym nie czułeś jakiejkolwiek presji – ani czasowej ani finansowej ani środowiskowej. Termin był elastyczny, sukces finansowy był nieistotny, a może praca nie była trudna.
I co? Są duże szanse, że w najlepszym razie wykonałeś raczej przeciętną pracę, o ile w ogóle doszło do zakończenia projektu.
Istnieje subtelny związek między presją a wydajnością. Kiedy ludzie odczuwają odpowiednią presję, często osiągają doskonałe wyniki. Jeśli jednak ciśnienie jest za duże lub za małe, może ucierpieć wydajność.
Czym jest teoria odwróconego U?
Teoria odwróconego U została stworzona przez psychologów Roberta Yerkesa i Johna Dodsona w 1908 roku. Mimo swojego wieku jest to model, który przetrwał próbę czasu.
Teoria opisuje wyraźny związek między presją a wydajnością.
Teoria odwróconego U bierze swoją nazwę od krzywej utworzonej poprzez korelacja między presją (lub „pobudzeniem”) a wydajnością.
Wygląda on tak:
Według Yerkesa i Dodsona najwyższą wydajność osiąga się, gdy poziom presji, której doświadczamy, jest odpowiedni do wykonywanej przez nas pracy. Kiedy jesteśmy pod zbyt dużą lub zbyt małą presją, wydajność spada, czasami nawet bardzo poważnie.
Zrozumienie krzywej odwróconego U
Lewa strona wykresu powyżej pokazuje sytuację, w której ludzie nie znajdują się pod jakakolwiek presją. Nie widzą więc powodu do podejmowania wysiłku staranności w podejmowanych działaniach, grozi im „niechlujne” podejście do pracy bez jakiejkolwiek motywacji.
Środek wykresu pokazuje sytuację, w której ludzie pracują z najwyższą efektywnością. Są wystarczająco zmotywowani do ciężkiej pracy i stanowi ona dla nich pewne wyzwanie, nie mniej jednak nie są tak przeciążeni, że zaczynają się z nią zmagać. To tutaj ludzie mogą doświadczyć „przepływu”, przyjemnego i wysoce produktywnego stanu, w którym mogą wykonywać swoją najlepszą pracę.
Prawa strona wykresu pokazuje moment, w którym pozim naciskow i presji jest zbyt wysoki. Ludzie są przytłoczeni ilością i skalą konkurujących ze sobą wymagań dotyczących ich pracy i uwagi i odczuwają poważny brak kontroli nad swoją sytuacją. Mogą wykazywać oznaki pośpiechu, choroby, stresu lub całkowitej paniki.
UWAGA!
W rzeczywistości dokładny kształt krzywej będzie różny dla konkretnej osoby w zależności od jej predyspozycji, stanu psychicznego i sytuacji. Ważne jest aby zdać sobie sprawę, że pozornie niewielkie zmiany w życiu zawodowym lub osobistym mogą prowadzić do szybkiej zmiany pozycji na krzywej.
Jaka jest różnica między presją a stresem?
Teoria odwróconego U pokazuje, że do pewnego momentu presja może być pozytywna. Stres nigdy nie jest pozytywny.
Kiedy poziom presji, którego doświadczamy, jest odpowiedni do wykonywanej pracy, jesteśmy stymulowani w korzystny sposób: zmotywowani, zaangażowani i podekscytowani robieniem wszystkiego, co w naszej mocy. Stres pojawia się wtedy, gdy ludzie czują , że cos znajduje się poza ich kontrolą.
Teoria odwróconego U polega na mądrym używaniu presji z pełną świadomością tego, gdzie kończą się korzyści z niej płynące, a zaczyna stres.
Czynniki wpływające na krzywą teorii odwróconego U
- Poziom umiejętności
Poziom umiejętności danej osoby potrzebnych do realizacji danego zadania będzie miał bezpośredni wpływ na jego wykonanie, zarówno pod względem jego postawy, jak i wyników.
Wysoce wyszkolona osoba, która jest pewna swoich umiejętności, jest bardziej skłonna odpowiednio zarządzać sytuacjami, w których istnieje duża presja, ponieważ mogą polegać na dobrze sprawdzonych odpowiedziach.
Pamiętać tez należy, że przez jakiś czas nowe zadanie może być wystarczająco trudne i stymulujące do podejmowania wysiłku z odpowiednią dawką presji. Później, wraz ze wzrostem doświadczenia i umiejętności zacznie wydawać się to zbyt łatwe i wówczas może być potrzebna jakaś dodatkowa presja, aby pomóc danej osobie ponownie zaangażować się w swoją pracę.
- Osobowość
Osobowość konkretnej osoby również wpływa na to, jak dobrze sobie radzi sobie z presją.
Niektórzy psychologowie uważają, że ludzie, którzy są ekstrawertykami, prawdopodobnie radzą sobie lepiej w sytuacjach wysokiego „ciśnienia”. Z drugiej strony osoby o introwertycznej osobowości mogą osiągać lepsze wyniki przy mniejszej presji.
Teoria odwróconego U skłania nas do dopasowania osób o konkretnej osobowości do odpowiednich zadań. Obserwacja, szczegółowa wiedza o poszczególnych osobach i otwarta komunikacja są ważne podczas przydzielania ról i obowiązków.
UWAGA!
Chociaż nie odnosi się to bezpośrednio do teorii odwróconego U, ważne jest, aby pamiętać, że ludzie mogą doświadczać różnych form osobistej presji (na przykład w życiu prywatnym , rodzinnym lub związanych z obawami dotyczącymi ich roli w organizacji). Staraj się pamiętać o tych aspektach przy ustalaniu terminów i przydzielaniu zadań poszczególnym członkom zepołu.
- Cecha lęku
Ludzie, którzy są pewni siebie i mają duże zaufanie do swojej wiedzy i umiejętności, mają większe szanse na lepsze wyniki w pracy pod presją. Dzieje się tak, ponieważ ich „rozmowa z samym sobą” jest pod kontrolą, a to oznacza, że mogą w pełni skoncentrować się na danej sytuacji.
Z kolei ludzie, którzy krytykują lub kwestionują siebie, swój poziom wiedzy czy umiejętności, mogą być rozpraszani przez własne myśli, niepokoje i samoocenę, co może spowodować utratę koncentracji w trudniejszych sytuacjach.
Im bardziej ludzie są w stanie obniżyć swój niepokój związany z danym zadaniem (na przykład poprzez pozytywne myślenie), tym lepiej będą sobie radzić w sytuacji pracy pod presją.
- Złożoność zadań
Złożoność zadania wskazuje na poziom uwagi i wysiłku, jaki ludzie muszą włożyć w dane zadanie, aby je pomyślnie ukończyć. Proste czynności mogą być wykonywane pod dość dużą presją, podczas gdy złożone czynności lepiej wykonywać w spokojnym środowisku o niskim poziomie nacisków.
Nie mniej jednak osoby wykonujące zadania o małej złożoności mogą potrzebować dodatkowej stymulacji, aby poczuć motywację i wykorzystać swój potencjał, a osoby o wysokim poziom umiejętności, nadal mogą chcieć korzystać ze spokojnego otoczenia i braku presji, aby móc należycie wykonywać swoją najbardziej złożoną pracę.
Korzystanie z teorii odwróconego U
Najprostszym sposobem wykorzystania teorii odwróconego U jest bycie jej świadomym podczas przydzielania zadań i projektów osobom w zespole oraz podczas planowania własnego obciążenia pracą.
Zacznij od myślenia o istniejących czynnikach nacisku. Jeśli obawiasz się, że ktoś może być narażony na przeciążenie, sprawdź, czy możesz daną osobę lub siebie samego odciążyć. To prosty krok, który pomoże poprawić jakość pracy – swojej lub innych.
Z drugiej strony, jeśli ktoś jest zbyt mało obciążony pracą i zadaniami, w interesie wszystkich może być skrócenie niektórych terminów, zwiększenie kluczowych celów lub dodanie dodatkowych obowiązków (pamiętaj jednak o jasnej komunikacji i porozumieniu w tym zakresie).
Z tego też powodu postaraj się zrównoważyć czynniki, które przyczyniają się do presji, aby każdy uczestnik danego projektu lub wykonawca zadania mógł osiągać najlepsze wyniki. Pamiętaj, że zbyt mała presja może być równie stresująca, jak zbyt duża!
Postaraj się zapewnić członkom zespołu zadania i projekty o odpowiednim poziomie złożoności i pracuj nad budowaniem poczucia zaufania u tych, którzy tego potrzebują.